GENEL ORTOPEDİ (DEFORMİTE-KIRIKLAR-ÇIKIKLAR-BEL EĞRİLİĞİ-SKOLYOZ- DÜZ TABANLIK)
KIRIK TANIMI Boy uzatma ameliyatı nedir? Boy uzatma ameliyatı, büyüme plakları kapanmış bireylerde genellikle tedavi amaçlı, bazen de estetik nedenlerle kol ve bacaklardaki kemiklerin uzatılması için yapılan bir ortopedik ameliyattır. Uzatma, kemiğin cerrahi işlemle kesilmesi ve kesilen kemik parçalarını uzun bir süreçte, her gün 1 milimetre civarı, birbirinden ayırarak yapılır. Böylece açılan boşlukta yeni kemik dokusu oluşur ve kemikte uzama sağlanır. Kemikleri birbirinden uzaklaştırmak suretiyle yeni kemik oluşumu sağlanmasına distraksiyon osteogenezi denir. Uzatma işleminin 8 cm kadar olması planlanıyorsa sadece uyluk ya da kaval kemiğine cerrahi uygulanabilir. 10 cm’den daha fazla bir uzatma isteniyorsa her iki kemiğin de uzatılması gerekecektir. Uzatma işlemi sadece kemiklere yönelik yapılır. Kaslar, bağlar, sinirler, damarlar ve diğer yumuşak dokular kemiklere yapışık olduğundan ve işlem yavaş yavaş aşamalı olarak yapıldığından otomatik olarak uzamaya uyum sağlarlar. Bu amaçla ilgili bölgeye fizyoterapi uygulanarak süreç daha kolay hale getirilir. Boy uzatma ameliyatı, 3-4 yaşından itibaren yapılabilir. Çocuklara uygulanacaksa kaç operasyon yapılacağı, hesaplanan kısalık miktarına göre belirlenir. Hesaplanan kısalık miktarı fazla olan çocuklarda işlem 10 yaş öncesi ve sonrasında iki aşamalı olarak planlanır. Kliniğimizde hastanın kırık tipi ve ya deformitesine göre gerekli tanı ve tedavi programı şekillendirilip hastayla paylaşılarak tedavi ve uzatma ameliyatları başarılı bir şekilde yapılmaktadır.
Dıştan veya içten etki eden kuvvetlerle kemik dokusunda oluşan ayrılmaya veya bu sebeplerle kemiğin anatomik bütünlüğünün ve devamlılığının bozulmasına “Kırık” denir. Kemikteki kırılma etki eden kuvvetlerin derecesine ve kemiğin şoku abzorbe edebilme yeteneğine göre ufak bir çatlaktan (Fissür), bir veya bir çok kemiğin kırılmasına ; hatta komşu eklemlerde çıkık eşlik etmesine (Kırıklı-çıkık) kadar değişiklik gösterebilir. Kırığı oluşturan kuvvet sadece kemiği kırmayıp , beraberinde kemiğin etrafındaki deri, kaslar , tendonlar , ligamentler, damarlar, sinirler ve komşuluğundaki organları da yaralayabilir.
Kırığı oluşturan sebepler ile kırık lokalizasyonları yaşlara göre farklılıklar gösterir. Yeni doğan döneminde doğum travmaları, çocuklarda düşme, dövülme ve trafik kazaları, gençlerde spor ve trafik kazaları, orta yaşlarda trafik ve iş kazaları ve ileri yaşlarda düşmeler ve tümöral olaylar kırık yapan başlıca nedenlerdir. Yeni doğanlarda doğum travmasına bağlı olarak en çok klavikula, femur cismi , humerus kırılır. Çocuklarda humerus suprakondiler kırıkları başta olmak üzere dirsek çevresi ve önkol kemikleri ile femur cismi en çok kırılır. Genç ve orta yaşlarda tibia, femur ve radius distali en çok kırılan bölgelerdendir. İleri yaşlarda femur boynu, trokanterik bölge, humerus proksimali ve radius distali en çok kırık görülen bölgelerdendir.
Kırık tipleri ve sınıflandırma
1) Kemik doku sağlamlığına göre:
Normal kemikte (Travmatik) kırık
Hastalıklı kemikte (Patolojik) kırık
Stress (Yorgunluk) kırığı
2) Kırık hattının, kemiği çevreleyen deri yada mukoza yoluyla, dış ortamla ilişkide olup, olmamasına göre:
Kapalı kırıklar
Açık kırıklar
3) Kırık oluşturan kuvvete göre:
Direkt mekanizma ile olan kırıklar
İndirekt mekanizma ile olan kırıklar
Direkt ve indirekt mekanizma kombinasyonu ile olan kırıklar
4) Kırık sayısına göre:
Tek kırık hattı
Multiple kırık hattı
5) Kırığın derecesine ve kırık hattına göre:
a) Ayrılmış (deplase) kırıklar
Transvers kırık
Oblik kırık
Spiral kırık
Kopma kırığı
Parçalı kırık
b) Ayrılmamış (non-deplase) kırıklar
Çatlak (fissür, linear kırık)
Yaş ağaç (green stick) kırığı
Torus kırığı
Çökme kırıkları
Kompresyon (sıkışma) kırıkları
Dişlenmiş (impakte) kırıklar
Epifizin ayrılmamış kırıkları
6) Kırığın kemikteki anatomik lokalizasyonuna göre:
Proksimal bölge kırıkları (Proksimal epifizer ve metafizer bölge ; trokanterik, femur boynu, tibia kondil, kollum şirurjikum vb)
Cisim (shaft) kırıkları (Diafiz bölgesi ; 1/3 üst, 1/3 orta, 1/3 alt bölge olarak ifade edilir)
Distal bölge kırıkları (Distal epifizer ve metafizer bölge ; suprakondiler, malleoler, pilon, Colles vb)
Epifiz bölgesi kırıkları (Çocuklarda fizisler kapanmadan önceki dönemde fizis hattını etkileyen epifiz ve metafiz kırıkları anlaşılır)
Kırıklı - çıkıklar (Kırıkla birlikte kırığın olduğu kemiğin katıldığı eklemde de çıkık olması)
7) Kırılan kemiğin histolojik yapısına göre:
Spongiöz bölge kırıkları
Kortikal bölge kırıkları